Hakken tegen beter weten in
Het uitsmeden van (sloop)beitels is elke keer weer een plezier voor mij als smid. Elke beitel is een klein werkstukje op zich, ze komen vaak scheefgehakt en bot aan, en het is de truc om ze weer recht en scherp af te leveren bij de klant. Omdat beitels van staal gemaakt worden is het niet enkel maar warm stoken en een nieuwe punt eraan slaan. Staal houd er niet van om alle kanten op geslagen te worden het is dus belangrijk om de vlakken van de punt recht te houden anders ontstaan er inwendige spanningen. Die spanning is niet zichtbaar maar zorgt wel voor breuk op het moment dat het het minste uitkomt, tijdens het hakken dus. Ook de temperatuur voor het smeden is anders dan dat van “simpel” ijzer bij oververhitting valt de structuur van het staal uit elkaar. Bij een te lage smeedtemperatuur ontstaan er lengtescheurtjes, het resultaat bij beide is dat de punt bij belasting afbreekt.
Na het uitsmeden komt de volgende fase, het staal is door het verhitten zacht geworden en moet opnieuw worden gehard. De beitels worden opnieuw verhit en dan in speciale hardingolie plots afgekoeld. De juiste temperatuur is ook hier van belang. Te warm en er ontstaat weer breuk, te koud en de beitel wordt te zacht en buigt krom.
Hier stopt het proces echter nog niet. De beitels zijn nu wel hard maar er moet nog een eigenschap aan het staal worden toegevoegd namelijk taaiheid. Het is de combinatie van deze twee eigenschappen dat er voor zorgt dat een hard stuk steen het van een beitel verliest. Om de taaiheid toe te voegen aan het staal gaat het voor een uur in een bad met gesmolten zout. Het zout heeft een stabiele temperatuur en geeft het staal de mogelijkheid om inwendig de juiste structuur aan te nemen. Het spreekt vanzelf dat ook hier weer alle voorwaarden goed moeten zijn om het juiste eindresultaat te bereiken.
Soms komen er nog wel vermoeide bouwvakkers in de smederij die dagenlang met botte beitels hebben staan werken. Het werk gaat langzaam kost meer moeite en tijd dan nodig is en geeft een rommelig resultaat. Kortom hakken tegen beter weten in.
Het is mooi om deze collega handwerklieden de mogelijkheid te kunnen bieden om met een goed stuk gereedschap het beton te lijf te kunnen gaan.